فرهنگ (هنر ، شعر ، ادبیات و ...) همه برای ترویج زیبایی ، دانایی و خوبی هستند

زیبایی و دانایی هر دو خوب هستند و خوب بودن برای همه ممکن است. خوب و شاد باشید

صفحه اصلی >> Cultural Part - بخش فرهنگي >> سعدی شیرازی - صفحه 41


چو عشقی که بنیاد آن بر هواست


سعدی شیرازی - صفحه 40
چو عشقی که بنیاد آن بر هواست چنین فتنه‌انگیز و فرمانرواست
عجب داری از سالکان طریق که باشند در بحر معنی غریق؟
به سودای جانان ز جان مشتغل به ذکر حبیب از جهان مشتغل
به یاد حق از خلق بگریخته چنان مست ساقی که می ریخته
نشاید به دارو دوا کردشان که کس مطلع نیست بر دردشان
الست از ازل همچنانشان به گوش به فریاد قالوا بلی در خروش *
گروهی عمل دار عزلت نشین قدمهای خاکی، دم آتشین
به یک نعره کوهی ز جا برکنند به یک ناله شهری به هم بر زنند
چو بادند پنهان و چالاک پوی چو سنگند خاموش و تسبیح گوی
سحرها بگریند چندان که آب فرو شوید از دیده‌شان کحل خواب
فرس کشته از بس که شب رانده‌اند سحر گه خروشان که وامانده‌اند
شب و روز در بحر سودا و سوز ندانند ز آشفتگی شب ز روز
چنان فتنه بر حسن صورت نگار که با حسن صورت ندارند کار
ندادند صاحبدلان دل به پوست وگر ابلهی داد بی مغز کوست
می صرف وحدت کسی نوش کرد که دنیا و عقبی فراموش کرد
* همانند آیات ابتدایی سوره مومنون که خداوند صفات مومنان را بیان می کند سعدی در این شعر اوصاف عارفان و سالکان طریق را بیان می کند و به راستی نمی توان شرح هیچ بیتی را آن طور که شایسته است در چند سطر بیان کرد
برای همین تنها به بیان تضمین دیگری از عهد الست اشاره می کنیم که در آیه 172 سوره اعراف آمده: "خداوند فرمود: آيا من پروردگار شما نيستم؟ همه گفتند: بلي". که سالکان راه لحظه ای در زندگی نباید از این عهد غافل باشند و بجای خداوند یگانه هیچ خدای دیگری را به خدایی نپذیرند، خدایان پُست و مقام و موقعیت و پول و قدرت و ... ، خدایان و بتهای جدیدی که بر تصمیمات زندگی ما اثر می گذارند و ما را از خدای احد و واحد دور می کنند
** با ذکر توضیحات بالا، سعدی مجددا به بیان وحدت وجود می پردازد که کسی قادر به درک آن نیست مگر اینکه دنیا و عقبا را فراموش کند و سختی راه را به جان بخرد و در شمار سالکان طریق قرار گیرد
آوردن این بیت در آخر این شعر هم جالب توجه است که وقتی سالک راه شدیم و همه سختیها را پشت سر گذاشتم و طی طریق کردیم تازه اگر خداوند لطف کند ما قادر به درک وحدت وجود خواهیم شد و متاسفانه دیده می شود که گاه افرادی که مقدمات را فراهم نکرده اند فکر می کنند با مطالعه چند کتاب می توان در رابطه با وحدت وجود نظر داد و به تایید و یا خدای نکرده تکذیب آن پرداخت
اشاره با آیات قرآنی در بین ابیات تمامی بزرگان دو هدف دارد اول اینکه همه بدانند ریشه آگاهی و تعلیمات این بزرگان از کجا بوده(چه طرفداران دنیاپرست و مادی گرا و چه منتقدان دین پژوه و ایمان پناه) که همه غرق در معارف حق بودند و به قول حافظ
ز حافظان جهان کس چو بنده جمع نکرد، لطایف حکمی با کتاب قرآنی
دوم و بیشتر به این منظور بیان شده که منتقدان این عزیزان، سخنانی که چندین قرن تایید شده اند تا اکنون به دست ما برسند را به همین راحتی تکذیب نکنند و سطحی با خواندن یک بیت و یا معنی ظاهری یک سخن در رابطه با کل زندگی و کار و عمل این عزیزان خدای نکرده نظر منفی ندهند اگر کسی قادر به درک کامل منظور حافظ و مولوی و سعدی و ... نیست بهتر آن است که بجای نقد آنان ابتدا به نقد خود بپردازد به قول نظامی
عيب کسان منگر و احسان خويش، ديده فرو بَر به گريبان خويش
درک کامل سخن کسانی که اینقدر به معرفت خدا نزدیک شده اند همچون خود معرفت خداوند سخت و دشوار است و برای درک یک سخن باید به آن عمل کرد و آنرا و خود را امتحان نمود پس باید صبور و طالب بود و باید دانست خیرالعمل پذیرفته می شود نه خیرالحرف
سعدی شیرازی (2017/08/25-03:00)



اندیشه پاک
اگر مرادِ تو، ای دوست، بی‌مرادیِ ماستمرادِ خویش دگرباره من نخواهم خواست
اگر قبول کنی، ور برانی از بر خویشخلاف رأی تو کردن خلاف مذهب ماست
میان عیب و هنر پیش دوستانِ کریمتفاوتی نکند، چون نظر به‌عینِ رضاست
عنایتی که تو را بود اگر مُبَدَّل شدخلل‌پذیر نباشد ارادتی که مراست
مرا به هرچه کنی، دل نخواهی آزردنکه هرچه دوست پسندد به‌جای دوست، رواست #
بلا و زحمتِ امروز بر دل درویشاز آن خوش است که امیدِ رحمتِ فرداست *
* عرفا از جمله سعدی همواره اشاره به عدم نومیدی از رحمت الهی دارند برای مثال
مپندار از آن در که هرگز نبست، که نومید گردد برآورده دست
ذات حضرت حق بخشنده است و طبق آیات قرآن او رحمت را بر خود واجب نموده
پروردگارتان رحمت را بر خود واجب کرده است (آیه 54 سوره انعام)
حافظ نیز بارها به این موضوع اشاره دارد از جمله
لطف خدا بیشتر از جرم ماست ، نکته سربسته چه دانی خموش
اشاره و تاکید این بزرگان به عنوان انسان شناس و حکیم بر عدم نومیدی از رحمت الهی برطبق آیات قرآن برای این است که اولین مرحله بسیاری از مشکلات فردی و اجتماعی همین یاس و نومیدی است
همگان باید مراقب حرف و عمل خود باشند تا مردم را در مسیر نومیدی که در خلاف جهت خداست قرار ندهند که این عمل گاه عواقب جبران ناپذیری برای فرد و جامعه دارد

# ابیات مرتبط با این شعر
672670مشاهده متن کاملسعدی شیرازی (2019/09/12-02:00)


512
زیبایی ، حقیقت ، خوبی
زیبایی ، حقیقت ، خوبی