فرهنگ (هنر ، شعر ، ادبیات و ...) همه برای ترویج زیبایی ، دانایی و خوبی هستند

زیبایی و دانایی هر دو خوب هستند و خوب بودن برای همه ممکن است. خوب و شاد باشید
صفحه اصلی >> Cultural Part - بخش فرهنگي

یا رب سببی ساز که یارم به سلامت


حافظ شیرازی
یا رب سببی ساز که یارم به سلامت بازآید و برهاندم از بند ملامت
خاک ره آن یار سفرکرده بیارید تا چشم جهان بین کنمش جای اقامت
فریاد که از شش جهتم راه ببستند آن خال و خط و زلف و رخ و عارض و قامت *
امروز که در دست توام مرحمتی کن فردا که شوم خاک چه سود اشک ندامت؟
ای آن که به تقریر و بیان دم زنی از عشق ما با تو نداریم سخن، خیر و سلامت
درویش! مکن ناله ز شمشیر اَحِبّا کاین طایفه از کشته ستانند غرامت!
در خرقه زن آتش، که خمِ ابرویِ ساقی بر می‌شکند گوشه‌ی محرابِ امامت
حاشا که من از جور و جفای تو بنالم! بیداد لطیفان همه لطف است و کرامت
کوته نکند بحث سر زلف تو حافظ پیوسته شد این سلسله تا روز قیامت
* این بیت علاوه بر معنای ظاهری که شعری عاشقانه و بسیار زیباست معانی گسترده تری دارد که با استناد به سخن حافظ که می فرماید
ز حافظان جهان کس چو بنده جمع نکرد، لطایف حکمی با کتاب قرآنی
به معنی دیگری که حتی بیشتر مد نظر حافظ است می پردازیم چراکه این هنر هنرمندان حقیقی است که از زیبایی در شعر و نقش و موسیقی و ... دامی دلربا می ساختند تا دل عاشقان را بگیرند و به سرزمین معانی و حقیقت وجود ببرند و هر کدام به شیوه خود، حال در این بیت حافظ با اشاره به شش جهت یعنی روبرو و پشت سر و چپ و راست و بالا و پایین که منظور همه جهات است، می گوید معشوق در همه جهات عاشق را احاطه کرده در اصل اشاره به آیه 115 سوره بقره دارد که خداوند می فرماید
"شرق و غرب فقط از آنِ خداست ; پس به هر جا روى کنيد ، آن جا وجه خداست ."
همین آیه در ترجمه دیگری شفافتر می فرماید "به هر کجا رو کنيد آنجا روي خداست" و این همان معنی وحدت وجود است که عارفان می گویند وقتی که به هر سوی رو کنید آنجا خدا هست پس اگر چشم خدابین داشته باشیم در هر سویی قادر به دیدار خدا خواهیم بود و ابیاتی نظیر اینها با استناد به همین معانی قرآنی بوجود آمده اند که مثلا سعدی می گوید رسد آدمی به جایی که بجز خدا نبیند و یا شیخ محمود می فرماید
دلی کز معرفت نور و صفا دید ، ز هر چیزی که دید اول خدا دید
از این دست اشارات عارفانه در اشعار بزرگان ما بسیار است که در جاهای دیگری بخش فرهنگی آورده شده که از تکرار آنها پرهیز می کنیم

اشعار دیگری در اشاره به همین شش جهت ظاهری با ذکر توضیح وجود جهت هفتم
عقل گوید شش جهت حدست و بیرون راه نیست، عشق گوید راه هست و رفته‌ام من بارها
شهریست پر کرشمه حوران ز شش جهت، چیزیم نیست؛ ور نه خریدار هر شِشَم!
حافظ شیرازی (2017/09/11-03:00)


اندیشه پاک
اگر مرادِ تو، ای دوست، بی‌مرادیِ ماستمرادِ خویش دگرباره من نخواهم خواست
اگر قبول کنی، ور برانی از بر خویشخلاف رأی تو کردن خلاف مذهب ماست
میان عیب و هنر پیش دوستانِ کریمتفاوتی نکند، چون نظر به‌عینِ رضاست
عنایتی که تو را بود اگر مُبَدَّل شدخلل‌پذیر نباشد ارادتی که مراست
مرا به هرچه کنی، دل نخواهی آزردنکه هرچه دوست پسندد به‌جای دوست، رواست #
بلا و زحمتِ امروز بر دل درویشاز آن خوش است که امیدِ رحمتِ فرداست *
* عرفا از جمله سعدی همواره اشاره به عدم نومیدی از رحمت الهی دارند برای مثال
مپندار از آن در که هرگز نبست، که نومید گردد برآورده دست
ذات حضرت حق بخشنده است و طبق آیات قرآن او رحمت را بر خود واجب نموده
پروردگارتان رحمت را بر خود واجب کرده است (آیه 54 سوره انعام)
حافظ نیز بارها به این موضوع اشاره دارد از جمله
لطف خدا بیشتر از جرم ماست ، نکته سربسته چه دانی خموش
اشاره و تاکید این بزرگان به عنوان انسان شناس و حکیم بر عدم نومیدی از رحمت الهی برطبق آیات قرآن برای این است که اولین مرحله بسیاری از مشکلات فردی و اجتماعی همین یاس و نومیدی است
همگان باید مراقب حرف و عمل خود باشند تا مردم را در مسیر نومیدی که در خلاف جهت خداست قرار ندهند که این عمل گاه عواقب جبران ناپذیری برای فرد و جامعه دارد

# ابیات مرتبط با این شعر
672670مشاهده متن کاملسعدی شیرازی (2019/09/12-02:00)
زیبایی ، حقیقت ، خوبی
زیبایی ، حقیقت ، خوبی